تفسیر سوره منافقون ، آیه ۱۰ ( نوشتاری ) مفسر : حضرت آیت الله مکارم شیرازى

تفسیر سوره منافقون ، آیه ۱۰

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

وَ أَنْفِقُوا مِنْ ما رَزَقْناکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ فَیَقُولَ رَبِّ لَوْ لا أَخَّرْتَنِی إِلى أَجَلٍ قَرِیبٍ فَأَصَّدَّقَ  وَ أَکُنْ مِنَ الصَّالِحِینَ *

به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

از آنچه به شما روزی داده ‏ایم انفاق کنید، پیش از آنکه مرگ یکی از شما فرا رسد و بگوید:«پروردگارا! چرا (مرگ) مرا مدت کمی به تأخیر نینداختی تا (در راه خدا) صدقه دهم و از صالحان باشم؟!»

تفسیر نمونه :

سپس به دنبال این اخطار شدید به مؤمنان، دستور انفاق در راه خدا را صادر کرده، می‏فرماید: «از آنچه به شما روزی داده‏ایم انفاق کنید پیش از آنکه مرگ یکی از شما فرارسد و بگوید: پروردگارا! چرا مرگ مرا مدت کمی به تأخیر نینداختی تا انفاق کنم و از صالحان باشم»؟! (و انفقوا مما رزقناکم من قبل ان یأتی احدکم الموت فیقول رب لو لا اخرتنی الی اجل قریب فاصدق و اکن من الصالحین).

گرچه بعضی امر به انفاق را در اینجا به معنی وجوب تعجیل در ادای زکات تفسیر کرده‏اند ولی روشن است که منظور آیه هرگونه انفاق واجب و مستحب را که وسیله‏ ی نجات انسان در آخرت است، شامل می‏شود.

جالب اینکه: در ذیل آیه می‏گوید: «من انفاق کنم و از صالحان شوم» این تعبیر بیانگر تأثیر عمیق انفاق در صالح بودن انسان است، گرچه بعضی، صالح بودن را در اینجا به معنی انجام مراسم «حج» تفسیر کرده‏ اند و در بعضی از روایات نیز، صریحاً آمده ولی اینها نیز از قبیل ذکر مصداق روشن است.

جمله‏ ی «من قبل ان یأتی احدکم الموت» اشاره به قرار گرفتن انسان در آستانه مرگ و ظاهر شدن علائم آن است، زیرا این سخن را انسان بعد از مرگ نمی‏گوید بلکه در آستانه‏ ی مرگ می‏گوید.

تعبیر به «مما رزقناکم» (از آنچه به شما روزی داده‏ ایم) علاوه بر اینکه منحصر به اموال نیست، بلکه تمام مواهب را در بر می‏گیرد، بیانگر این حقیقت است که همه‏ ی اینها از ناحیه‏ ی دیگری است و «چند روزی این امانت نزد ما است»، بنابراین بخل ورزیدن چه معنی دارد؟

به هر حال بسیارند کسانی که وقتی چشم برزخی پیدا می‏کنند و خود را در آخرین لحظات زندگی و در آستانه قیامت می‏بینند، و پرده‏ های غفلت و بیخبری از جلو چشمان آنها کنار می‏رود، و می‏بینند باید اموال و سرمایه‏ ها را بگذارند و بروند بی‏آنکه بتوانند از آن توشه‏ای برای این سفر طولانی برگیرند، پشیمان می‏شوند، و آتش حسرت به جانشان می‏افتد، و تقاضای بازگشت به زندگی می‏کنند، هر چند بازگشتن کوتاه و گذرا باشد، تا جبران کنند، ولی دست رد بر سینه آنها گذارده می‏شود، چرا که سنت الهی است که این راه، بازگشت ندارد!

منبع : تفسیر نمونه مرجع عالیقدر اسلام  آیت الله مکارم شیرازى