تفسیر سوره منافقون ، آیه ۱۰
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
وَ أَنْفِقُوا مِنْ ما رَزَقْناکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ فَیَقُولَ رَبِّ لَوْ لا أَخَّرْتَنِی إِلى أَجَلٍ قَرِیبٍ فَأَصَّدَّقَ وَ أَکُنْ مِنَ الصَّالِحِینَ *
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
از آنچه به شما روزی داده ایم انفاق کنید، پیش از آنکه مرگ یکی از شما فرا رسد و بگوید:«پروردگارا! چرا (مرگ) مرا مدت کمی به تأخیر نینداختی تا (در راه خدا) صدقه دهم و از صالحان باشم؟!»
تفسیر نمونه :
سپس به دنبال این اخطار شدید به مؤمنان، دستور انفاق در راه خدا را صادر کرده، میفرماید: «از آنچه به شما روزی دادهایم انفاق کنید پیش از آنکه مرگ یکی از شما فرارسد و بگوید: پروردگارا! چرا مرگ مرا مدت کمی به تأخیر نینداختی تا انفاق کنم و از صالحان باشم»؟! (و انفقوا مما رزقناکم من قبل ان یأتی احدکم الموت فیقول رب لو لا اخرتنی الی اجل قریب فاصدق و اکن من الصالحین).
گرچه بعضی امر به انفاق را در اینجا به معنی وجوب تعجیل در ادای زکات تفسیر کردهاند ولی روشن است که منظور آیه هرگونه انفاق واجب و مستحب را که وسیله ی نجات انسان در آخرت است، شامل میشود.
جالب اینکه: در ذیل آیه میگوید: «من انفاق کنم و از صالحان شوم» این تعبیر بیانگر تأثیر عمیق انفاق در صالح بودن انسان است، گرچه بعضی، صالح بودن را در اینجا به معنی انجام مراسم «حج» تفسیر کرده اند و در بعضی از روایات نیز، صریحاً آمده ولی اینها نیز از قبیل ذکر مصداق روشن است.
جمله ی «من قبل ان یأتی احدکم الموت» اشاره به قرار گرفتن انسان در آستانه مرگ و ظاهر شدن علائم آن است، زیرا این سخن را انسان بعد از مرگ نمیگوید بلکه در آستانه ی مرگ میگوید.
تعبیر به «مما رزقناکم» (از آنچه به شما روزی داده ایم) علاوه بر اینکه منحصر به اموال نیست، بلکه تمام مواهب را در بر میگیرد، بیانگر این حقیقت است که همه ی اینها از ناحیه ی دیگری است و «چند روزی این امانت نزد ما است»، بنابراین بخل ورزیدن چه معنی دارد؟
به هر حال بسیارند کسانی که وقتی چشم برزخی پیدا میکنند و خود را در آخرین لحظات زندگی و در آستانه قیامت میبینند، و پرده های غفلت و بیخبری از جلو چشمان آنها کنار میرود، و میبینند باید اموال و سرمایه ها را بگذارند و بروند بیآنکه بتوانند از آن توشهای برای این سفر طولانی برگیرند، پشیمان میشوند، و آتش حسرت به جانشان میافتد، و تقاضای بازگشت به زندگی میکنند، هر چند بازگشتن کوتاه و گذرا باشد، تا جبران کنند، ولی دست رد بر سینه آنها گذارده میشود، چرا که سنت الهی است که این راه، بازگشت ندارد!
منبع : تفسیر نمونه مرجع عالیقدر اسلام آیت الله مکارم شیرازى