تفسیر آیه ۱۰۴ ، سوره توبه
أَ لَمْ یَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ یَقْبَلُ التَّوْبَهَ عَنْ عِبادِهِ وَ یَأْخُذُ الصَّدَقاتِ وَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ *
آیا ندانستند که تنها خداوند از بندگانش توبه را می پذیرد و صدقات را می گیرد و اینکه خداوند، بسیار توبه پذیر و مهربان است.
نکته ها:
برخی از آنان که در جنگ تبوک شرکت نکردند، نزد پیامبر آمده و درخواست می کردند که توبه ی آنان را بپذیرد. این آیه می فرماید: توبه پذیر خداست، نه دیگری، و صدقات و زکاتی که به پیامبر و امام داده می شود، در حقیقت گیرنده اش خداوند است.
چون پیامبر به فرمان خدا زکات می گیرد، در حقیقت خدا زکات گیرنده است. نظیر آیه ی بیعت: (انّ الذین یبایعونک انّما یبایعون اللَّه)**فتح، ۱۰٫*** هر کس با تو ای پیامبر بیعت کند، گویا با خدا بیعت کرده است.
امام صادق علیه السلام فرمود: صدقه در دست فقیر قرار نمی گیرد، مگر آنکه در دست خدا قرار گیرد. آنگاه این آیه را تلاوت فرمود.**تفسیر برهان.***
از امام صادق علیه السلام سؤال شد که آیا گرفتن زکات مخصوص پیامبر است یا بعد از آن حضرت نیز ادامه دارد؟ حضرت فرمودند: آری، ادامه دارد.**تفسیر نورالثقلین.***
پیام ها:
۱- پیامبر خدا نیز حقّ توبه پذیری ندارد، تا چه رسد به کشیش ها و مقامات کلیسا. این مقام، خاصّ خداست. (هو یقبل التوبه)
۲- پرداخت زکات، لازمه ی توبه ی واقعی است. (یقبل التوبه… ویأخذالصدقات )
۳- انقلاب درونی، مقدّم بر کمک های مادّی است. (یقبل التوبه…یأخذالصدقات)
۴- توبه تنها پشیمانی نیست، به دنبال آن اصلاح و عمل لازم است. (یقبل التوبه، یأخذ الصدقات)
۵ – چون گیرنده ی صدقات خداست، پس با دلگرمی بدهیم و بهترین جنس را با بهترین شیوه بپردازیم. (انّ اللّه… یأخذ الصدقات)
۶- زکات، مالیاتی اسلامی است که از قداست برخوردار است، زیرا گیرنده ی آن خداوند است. (یأخذ الصدقات )